Το Έργο υποστηρίζει το
Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας (στο εξής ΚΠΓ), το οποίο συνιστά ένα
ενιαίο σύστημα εξετάσεων που στοχεύει στην πιστοποίηση διαφορετικών
επιπέδων επάρκειας της χρήσης μιας ευρωπαϊκής γλώσσας. Συγκεκριμένα
αφορά στον περαιτέρω σχεδιασμό και την ανάπτυξή του.
Το ΚΠΓ είναι το μόνο
σύστημα εξετάσεων γλωσσομάθειας γνωστό στην Ελλάδα που αντιμετωπίζει
ισότιμα τις σύγχρονες ευρωπαϊκές γλώσσες. Σκοπός του η πιστοποίηση
διαφορετικών επιπέδων γνώσης μιας ευρωπαϊκής γλώσσας και ειδικότερα ο
έλεγχος του βαθμού ικανότητας που έχει αναπτύξει κάποιος να κατανοεί και
να παράγει γραπτό και προφορικό λόγο της γλώσσας αυτής. Μολονότι οι
εξετάσεις απευθύνονται σε ελληνόφωνα άτομα, προσφέρονται μόνο στην
Ελλάδα και, ενδεχομένως, στην Κύπρο, το ΚΠΓ έχει ευρωπαϊκό
προσανατολισμό.
Το ΥΠΕΠΘ έχει αναθέσει
την εποπτεία των εξετάσεων στην Κεντρική Εξεταστική Επιτροπή (ΚΕΕ), η
οποία απαρτίζεται από μέλη ΔΕΠ ξενόγλωσσων Τμημάτων ελληνικών ΑΕΙ. Οι
εξετάσεις διενεργούνται από το ίδιο το ΥΠΕΠΘ, με αρμόδια τη Διεύθυνση
Πιστοποίησης της Γνώσης Ξένων Γλωσσών, χρησιμοποιώντας τις υποδομές των
πανελληνίων εξετάσεων αφού και για το ΚΠΓ διενεργούνται εξετάσεις
πανελληνίως σε εξεταστικά κέντρα ανά τη χώρα. Το πιστοποιητικό που
εκδίδει το ΥΠΕΠΘ σε όσους περάσουν επιτυχώς τις εξετάσεις αποτελεί ένα
έγκυρο τεκμήριο γλωσσομάθειας το οποίο έχει ιδιαίτερη ισχύ εντός Ελλάδα
και είναι πρώτο στο «προσοντολόγιο» του ΑΣΕΠ.
Το σύστημα αξιολόγησης
σχεδιάστηκε εξαρχής με βάση τη διεθνή εμπειρία από ειδικούς επιστήμονες
του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) και του
Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), μετά από ανάθεση του
σχετικού έργου από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων το
2002. Από την αρχή στηρίχτηκε στο
Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για τις Γλώσσες (ΚΕΠΑ) και
υιοθέτησε την κλίμακα γλωσσομάθειας που ορίζει το Συμβούλιο της Ευρώπης
ως εξής:
|
Κλίμακα
γλωσσομάθειας |
Επίπεδο γνώσης της
ξένης γλώσσας |
|
Α1 |
Στοιχειώδης γνώση |
|
Α2 |
Βασική γνώση |
|
Β1 |
Μέτρια γνώση |
|
Β2 |
Καλή γνώση |
|
Γ1 |
Πολύ καλή γνώση |
|
Γ2 |
Άριστη γνώση
|
Το ΚΠΓ διενεργεί
εξετάσεις σε όλα τα πιο πάνω επίπεδα εκτός του επιπέδου Γ2, του οποίου ο
σχεδιασμός βρίσκεται σε εξέλιξη. Τα επίπεδα Α1 και Α2 εξετάζονται με μια
κοινή διαβαθμισμένη εξέταση.
Το έργο προετοιμασίας των
εξετάσεων, το οποίο χρηματοδοτήθηκε αρχικά αποκλειστικά από εθνικούς
πόρους, ανατέθηκε στα Τμήματα Ξένων Γλωσσών και Φιλολογιών των δύο
Πανεπιστημίων και συγκεκριμένα τα αγγλικά και γερμανικά ανατέθηκαν στο
ΕΚΠΑ ενώ τα γαλλικά και τα ιταλικά στο ΑΠΘ. Το ΚΠΓ, μέσω της ανάπτυξης
ενός ενιαίου συστήματος αξιολόγησης και πιστοποίησης της γλωσσομάθειας
όλων των γλωσσών, συμβάλλει στην προώθηση τόσο της κοινωνικής όσο και
της ατομικής πολυγλωσσίας στην Ελλάδα, την ενίσχυση της εκμάθησης ξένων
γλωσσών που θεωρείται προσόν για τη μορφωτική και επαγγελματική
κινητικότητα εντός και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την αναγνώριση
της γλωσσικής ποικιλότητας στην ελληνική κοινωνία του σήμερα,
νομιμοποιώντας τη γνώση διαφόρων γλωσσών ως επαγγελματικό εφόδιο.
Ταυτόχρονα, προάγει το ευρωπαϊκό ιδεώδες περί πολυγλωσσίας και, σε
πρακτικό επίπεδο, εξυπηρετεί τον ευρωπαϊκό στόχο που υπήρξε και το
έναυσμα για το ΚΕΠΑ: τη σαφή δυνατότητα σύγκρισης του επιπέδου γνώσης
των ξένων γλωσσών που πιστοποιούνται. Ο στόχος αυτός δεν μπορεί να
επιτευχθεί από συστήματα τα οποία εξετάζουν τη γνώση μίας και μοναδικής
γλώσσας.
Από το 2002 μέχρι σήμερα
το ΚΠΓ κάνει σταθερά βήματα για την ανάπτυξή του: Οι εξετάσεις για το
ΚΠΓ άρχισαν το 2003 και από τότε το σύστημα εξετάσεων αναπτύσσεται
ταχείς ρυθμούς. Προστίθενται εξετάσεις διαφορετικών επιπέδων, σε
πρόσθετες γλώσσες, και για διαφορετικά κοινά. Πιο συγκεκριμένα:
|
Χρόνος |
Ενέργεια |
|
2002-03 |
Προσχεδιάζεται και
σκιαγραφείται ο θεσμός γενικότερα και ειδικότερα το σύστημα
αξιολόγησης και πιστοποίησης του ΚΠγ.[1] |
|
2003-04 |
Δημοσιεύονται το
Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος των Εξετάσεων και οι Προδιαγραφές
της Εξέτασης Επιπέδου Β2 με δείγματα εξετάσεων και κατόπιν
διεξάγονται οι πρώτες εξετάσεις επιπέδου Β2 στη γαλλική και την
ιταλική[2] και στη συνέχεια στην
αγγλική και τη γερμανική γλώσσα. |
|
2004-06 |
Δημοσιεύονται οι
Προδιαγραφές των Εξετάσεων Επιπέδου Γ1 με δείγματα εξετάσεων και
κατόπιν διεξάγονται εξετάσεις επιπέδου Γ1 στις 4 γλώσσες. |
|
2006-07 |
Δημοσιεύονται οι
Προδιαγραφές των Εξετάσεων Επιπέδου Β1 με δείγματα εξετάσεων και
κατόπιν διεξάγονται εξετάσεις επιπέδου Β1 στις 4 γλώσσες. |
|
2007-08 |
Υλοποιείται το Έργο
με τίτλο «Σύστημα Αξιολόγησης και Πιστοποίησης Γλωσσομάθειας» (ΣΑΠιΓ)
και ολοκληρώνεται o σχεδιασμός του συστήματος του ΚΠγ, ενώ
δημοσιεύονται επίσης οι Προδιαγραφές για τη Διαβαθμισμένη
Εξέταση Επιπέδων Α1-Α2 με δείγματα εξετάσεων, διεξάγονται
εξετάσεις των επιπέδων Α1-Α2 στις 4 γλώσσες, δημοσιεύονται
δείγματα θεμάτων επιπέδου Β2 στην ισπανική και διεξάγονται οι
πρώτες εξετάσεις στη γλώσσα αυτή[3]. |
Με την έναρξη του Έργου
«Σύστημα Αξιολόγησης και Πιστοποίησης Γλωσσομάθειας» (ΣΑΠιΓ), το Μάρτιο
2007, όπως γίνεται εμφανές από τον πιο πάνω πίνακα, επιταχύνθηκαν
σημαντικά οι ρυθμοί ανάπτυξης του συστήματος και προβλέπεται να
συνεχιστούν. Συγκεκριμένα, από το 2009 το ΚΠΓ αναμένεται να πιστοποιεί
γνώση καταρχάς της ρωσικής και στη συνέχεια της τουρκικής γλώσσας.
Προβλέπονται ακόμη:
- Διαφορετικά όργανα
εξέτασης για παιδιά και ενήλικες.
- Εξετάσεις επιπέδου
Γ2.
- Διαβαθμισμένα όργανα
εξέτασης ανά δύο επίπεδα (Α1+Α2, Β1+Β2, Γ1+Γ2).
- Τεστ σε ηλεκτρονική
μορφή.
- Εξετάσεις για
πιστοποίηση της γλωσσομάθειας για επαγγελματικούς σκοπούς.
Η αναγνώρισή του ΚΠΓ από
την ελληνική κοινωνία είναι σταδιακή και στα πέντε χρόνια που
διεξάγονται εξετάσεις (2003-2008) έχουν λάβει μέρος περίπου 250.000
υποψήφιοι. Ωστόσο, θεωρείται απαραίτητο να γίνει πιο γνωστό και σε
ευρύτερο κοινό, το οποίο μπορεί να πληροφορείται από την ανανεωμένη
ιστοσελίδα του (www.kpg.ypepth.gr). Με αυτό το στόχο αλλά και για
λόγους διαφάνειας έχει ξεκινήσει η προβολή του ΚΠΓ μέσω των έργων των
τριών φορέων που υλοποιούν το ΣΑΠιΓ.
Τα καινοτόμα
χαρακτηριστικά του ΚΠΓ είναι τα εξής:
- Είναι το μόνο
σύστημα που στοχεύει στην αξιολόγηση γνώσεων από Έλληνες χρήστες της
ξένης γλώσσας και λαμβάνει υπόψη τις κοινωνικές συνθήκες της χρήσης
της. Στις εξετάσεις μπορούν να λάβουν μέρος Έλληνες πολίτες ή
ομογενείς, πολίτες της Ε.Ε. ή αλλοδαποί που ζουν, εκπαιδεύονται και
εργάζονται στην Ελλάδα ή εκτός αυτής, με προϋπόθεση τη βασική γνώση
της ελληνικής γλώσσας.
- Είναι κοινωνικά
προσανατολισμένο και στοχεύει στην κάλυψη επικοινωνιακών,
κοινωνικών, εργασιακών και εκπαιδευτικών αναγκών των πολιτών στην
Ελλάδα κυρίως και ευρύτερα στην Ευρώπη. Συνεπώς, δεν μοιάζει με τα
διεθνή συστήματα πιστοποίησης μίας γλώσσας που στόχο έχουν το
συμβολικό και υλικό κέρδος. Το ΚΠΓ δεν έχει εμπορικό ενδιαφέρον και
δεν συνεπάγεται υλικά οφέλη.
- Επικεντρώνεται
περισσότερο από άλλα συστήματα στη χρήση της γλώσσας και όχι στη
δομή της, ενώ λαμβάνει υπόψη τον χρήστη και αποτυπώνει στα θέματά
του τους ποικίλους τρόπους κοινωνικής διάδρασης σε πραγματικές
περιστάσεις επικοινωνίας. Οι δραστηριότητες των τεστ/ δοκιμασιών
θεματικών ενοτήτων, συνεπώς, στηρίζονται σε ποικιλία αυθεντικών
κειμένων, γραπτών, προφορικών και πολυτροπικών, ενώ τα ερωτήματα των
τεστ / δοκιμασιών δημιουργούν συνθήκες ώστε ο εξεταζόμενος να
αξιοποιεί την επικοινωνιακή του εμπειρία.
- Ελέγχει περισσότερες
επικοινωνιακές δραστηριότητες από άλλα συστήματα εξετάσεων
γλωσσομάθειας, αφού εξετάζει αφενός την ικανότητα διαμεσολάβησης
στην προφορική και στη γραπτή της εκδοχή, λαμβάνοντας υπόψη τις
πρακτικές των ανθρώπινων συναλλαγών, και αφετέρου τη γλωσσική
επίγνωση, για να ελέγξει την ενσυνείδητη επιλογή συγκεκριμένων
γλωσσικών τύπων από τον χρήστη.
- Στοχεύει στην
ισότιμη αξιολόγηση της γνώσης διαφόρων γλωσσών. Αναγνωρίζει ως
ισότιμες όλες τις γλώσσες που εξετάζει και τις αντιμετωπίζει ως
γλώσσες «πολυκεντρικές». Δηλαδή, δεν τις συνδέει απαραίτητα με τον
πολιτισμό ενός μόνο μητροπολιτικού κέντρου (λ.χ. δεν συνδέει την
αγγλική γλώσσα μόνο με το βρετανικό πολιτισμό, αλλά και με όλους του
άλλους τόπους όπου η αγγλική είναι η επίσημη γλώσσα).
- Μέσω της ανάπτυξης
ενός ενιαίου συστήματος αξιολόγησης και πιστοποίησης της
γλωσσομάθειας, συμβάλλει:
- στην προώθηση
τόσο της κοινωνικής όσο και της ατομικής πολυγλωσσίας στην
Ελλάδα
- στην ενίσχυση
της εκμάθησης ξένων γλωσσών που θεωρείται προσόν για τη
μορφωτική και επαγγελματική κινητικότητα εντός και εκτός της
Ευρωπαϊκής Ένωσης
- στην αναγνώριση
της γλωσσικής ποικιλότητας στην ελληνική κοινωνία του σήμερα,
νομιμοποιώντας τη γνώση διαφόρων γλωσσών ως επαγγελματικό
εφόδιο.
[1] Προσδιορίστηκαν οι
στόχοι του νέου θεσμού και της κοινωνικού του προσώπου από την
καθ. Β. Δενδρινού, Πρόεδρο της ΚΕΕ 2002-2006, ενώ για τον
σχεδιασμό του συστήματος των εξετάσεων συνέβαλαν σημαντικά και ο
καθ. Α. Τσοπάνογλου, τ. Αντιπρόεδρος και μέλη της ΚΕΕ, ιδιαίτερα
η καθ. Β. Τοκατλίδου, η οποία υπήρξε μέλος της ΚΕΕ έως το 2005.
[2] Το έργο προετοιμασίας
των εξετάσεων γαλλικής έχει ανατεθεί στο Αριστοτέλειο
Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), με επιστημονική υπεύθυνη αρχικά
την καθ. Β. Τοκατλίδου και από το 2006 την καθ. Τ. Συμεωνίδου-Χριστίδου,
ενώ το έργο προετοιμασίας της ιταλικής έχει ανατεθεί στο ΑΠΘ
επίσης με επιστημονικά υπεύθυνο από την αρχή μέχρι σήμερα τον
καθ. Α. Τσοπάνογλου. Το έργο προετοιμασίας της αγγλικής έχει
ανατεθεί στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ),
με επιστημονικά υπεύθυνη από την αρχή μέχρι σήμερα την καθ. Β.
Δενδρινού, ενώ το έργο προετοιμασίας της γερμανικής έχει
ανατεθεί στο ΕΚΠΑ επίσης, με επιστημονικά υπεύθυνη στην αρχή την
καθ. Φ. Μπατσαλιά και από το 2006 μέχρι σήμερα τον καθ. Β.
Μπέννινγκ.
[3] Η προετοιμασία των
εξετάσεων για την ισπανική γλώσσα έχει ανατεθεί από το Υπ.Ε.Π.Θ.
στο ΕΚΠΑ, με επιστημονική υπεύθυνη την καθ. Ε. Παυλάκη.
