Έρευνα  

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΑΠιΓ

Προηγούμενη Ερευνητική Δράση                                             Ερευνητικές δράσεις

Eρευνα για τη σYνδεση του ΚΠΓ με την εκπαIδευση

Αξιοσημείωτη είναι και η πρωτοβουλία του RCEL να προσφερθούν 30 υποτροφίες σε φοιτητές/τριες του ΕΚΠΑ για δωρεάν παρακολούθηση εντατικών μαθημάτων αγγλικής, από εξειδικευμένο προσωπικό του Κέντρου, με σκοπό την προετοιμασία για τις εξετάσεις ΚΠΓ του Μάη και Νοέμβρη 2008 στα επίπεδα Β2 και Γ1.

Τα μαθήματα έγιναν το εαρινό και χειμερινό εξάμηνο του 2008. Πραγματοποιήθηκαν, δηλαδή, δύο κύκλοι προετοιμασίας, διαρκείας 8-9 εβδομάδων (9 εβδομάδες για τον πρώτο, με διάρκεια από τον Φεβρουάριο έως τον Μάιο του ’08, και 8 εβδομάδες για τον δεύτερο, με διάρκεια από τον Σεπτέμβριο έως τον Νοέμβριο του ‘08) με στόχο την προετοιμασία υποψηφίων για τις εξεταστικές περιόδους ΚΠΓ του Μαΐου και του Νοεμβρίου 2008, αντίστοιχα, για τα επίπεδα Β2 και Γ1 στην αγγλική γλώσσα.

Η επιλογή των υποψηφίων (15 για το Β2 και 15 για το Γ1) έγινε με βάση την επίδοσή τους σε ηλεκτρονικό τεστ πολλαπλής επιλογής, αλλά και σε τεστ παραγωγής γραπτού λόγου, πάνω σε προσαρμοσμένα past papers ΚΠΓ από το module 2. Προηγουμένως, είχε δοθεί ένα εύλογο χρονικό διάστημα κατά το οποίο οι υποψήφιοι ενημερώθηκαν για την ύπαρξη του προγράμματος με ανακοινώσεις ηλεκτρονικές αλλά και έντυπες, στο χώρο του ΕΚΠΑ. Ακολούθως, έκαναν αίτηση on line προκειμένου να συμμετάσχουν στη διαδικασία επιλογής.

Το σκεπτικό πάνω στο οποίο βασίστηκε ο σχεδιασμός της διαδικασίας επιλογής των υποψηφίων ήταν ότι έπρεπε το επίπεδο γλωσσομάθειάς τους να αντιστοιχεί σε εκείνο στο οποίο κατατάσσονταν και καλούνταν να παρακολουθήσουν. Ο υποψήφιος Γ1, για παράδειγμα, έπρεπε να έχει πραγματικές γνώσεις αγγλικής επιπεδου Γ1 προκειμένου να γίνει δεκτός στο πρόγραμμα. Ομοίως και ο υποψήφιος Β2. Δηλαδή, στόχος των μαθημάτων δεν ήταν η διδασκαλία με σκοπό την αύξηση και βελτίωση των γνώσεων των φοιτητών, αλλά η μύησή τους στη φιλοσοφία του ΚΠΓ και στις στρατηγικές που απαιτούνται προκειμένου να αντιμετωπιστούν επιτυχώς τα εκάστοτε θέματα εξετάσεων.

Τα μαθήματα είχαν πιλοτικό και πειραματικό χαρακτήρα. Πιλοτικός χαρακτήρας: έγιναν για πρώτη φορά δοκιμαστικά, προκειμένου να αξιολογηθούν τα αποτελέσματα τους και να αποφασιστεί η πιθανή επανάληψή τους. Πειραματικός χαρακτήρας: απαραίτητη προϋπόθεση για τη συμμετοχή των υποψηφίων σε αυτά ήταν η δήλωση/πρόθεσή τους να λάβουν μέρος σε έρευνα που περιλάμβανε συμπλήρωση ερωτηματολογίων, συζήτηση απόψεων, καταγραφή εμπειριών και βιντεοσκόπηση.

Τα μαθήματα είχαν τρίωρη διάρκεια και γίνονταν 2 φορές την εβδομάδα. Και για τα δυο επίπεδα (Β2 και Γ1) το κάθε τρίωρο ήταν αφιερωμένο σε 2 modules, με το καθένα να απαιτεί 1½ ώρα. Πιο συγκεκριμένα, το module 1 συνδυάστηκε με το module 3 (κατανόηση λόγου) και το module 2 με το module 4 (παραγωγή λόγου).

Επιπλέον, στο πρόγραμμα συμπεριελήφθηκαν δυο mock tests, το πρώτο περίπου στη μέση των μαθημάτων και το δεύτερο κοντά στο τέλος. Στόχος της διενέργειας των mock tests ήταν, αφενός οι υποψήφιοι να δοκιμάσουν τις ικανότητές τους υπό συνθήκες που θα έμοιαζαν πολύ με εκείνες των εξετάσεων, αφετέρου να διαπιστωθεί το κατά πόσο σημείωσαν πρόοδο μετά το πέρας των μαθημάτων.

Η φιλοσοφία των μαθημάτων ήταν μαθητοκεντρική και στους υποψηφίους δόθηκε η ευκαιρία να δουν τη διαδικασία προετοιμασίας για τις εξετάσεις γλωσσομάθειας όχι μόνο από την πλευρά του εξεταζομένου, αλλά και από την πλευρά του εξεταστή. Κλήθηκαν με άλλα λόγια να παίξουν τόσο το ρόλο του αξιολογητή (για τον προφορικό λόγο), όσο και του βαθμολογητή (για τον γραπτό λόγο). Αξιολόγησαν, δηλαδή, και αξιολογήθηκαν από τους συναδέλφους τους.

Στόχο των μαθημάτων ΚΠΓ αποτέλεσε, επίσης, η εφαρμογή στρατηγικών αντιμετώπισης των θεμάτων σε καθένα από τα 4 modules ξεχωριστά, με χρήση past papers ΚΠΓ αποκλειστικά, όπου άλλα επεξεργάζονταν στην τάξη και άλλα δίδονταν ως εργασία για το σπίτι.  

Στην συντριπτική πλειοψηφία τους (75% - 85%), οι φοιτητές ΚΠΓ του 1ου κύκλου πέρασαν με επιτυχία τις εξετάσεις για την απόκτηση των πιστοποιητικών Β2 και Γ1, ενώ τα αποτελέσματα του 2ου κύκλου αναμένονται.

Μετά το πέρας των εξετάσεων του πρώτου κύκλου οργανώθηκε μια συνάντηση στην οποία συμμετείχαν οι υπεύθυνες καθηγήτριες του προγράμματος, οι διδάσκοντες, οι φοιτητές ΚΠΓ, οι συντονιστές και οι συμμετέχοντες στη διεξαγωγή της έρευνας, καθώς και μέλη της ομάδας ΚΠΓ από το πανεπιστήμιο, προκειμένου να συζητηθεί το πρόγραμμα στο σύνολό του. Τα συμπεράσματα που προέκυψαν ήταν ιδιαίτερα εποικοδομητικά και έδειξαν ότι παρόμοια προγράμματα λείπουν από το χώρο της ξενόγλωσσης εκπαίδευσης, ενώ δεν έλειψαν και προτάσεις για βελτίωση. Πιο συγκεκριμένα, οι φοιτητές βρήκαν την ευκαιρία που τους δόθηκε πολύτιμη, επειδή οι στόχοι ήταν ξεκάθαροι εξαρχής, τα μαθήματα «κομμένα και ραμμένα» τόσο στις απαιτήσεις του ΚΠΓ όσο και στις δικές τους, το διδακτικό δυναμικό επαρκές και καταρτισμένο, τη μέθοδο διδασκαλίας πρωτοποριακή, αλλά και το ίδιο το ΚΠΓ βασισμένο σε καινοτομίες και σχεδιασμένο με επικοινωνιακό χαρακτήρα.

Το ΚΠΓ στη δημόσια εκπαίδευση

Στόχος – χαρακτηριστικά του προγράμματος
Εθελοντές εκπαιδευτικοί αγγλικής από όλη την Ελλάδα, με εμπειρία στις εξετάσεις του ΚΠΓ, αναλαμβάνουν να πραγματοποιήσουν ένα πειραματικό και ερευνητικό πρόγραμμα στα εκπαιδευτικά ιδρύματα που υπηρετούν, το οποίο οργανώνει το RCEL του ΕΚΠΑ.
Πειραματικό σκέλος: προετοιμασία μαθητών και φοιτητών για τις εξετάσεις ΚΠΓ.
Ερευνητικός σκέλος: καταλληλότητα των θεμάτων και των test-taking στρατηγικών των εξτάσεων Αγγλικής του ΚΠΓ.
Τι είναι το RCEL
Είναι το Κέντρο Έρευνας για τη Διδασκαλία και την Αξιολόγηση της Αγγλικής γλώσσας (Research Centre for English Language Teaching and Testing) που βρίσκεται στο Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ).
Ηλεκτρονική διεύθυνση: http://rcel.enl.uoa.gr/
Διεθύντρια: Καθηγήτρια Β. Δενδρινού
Υποδιευθύντρια: Dr Ε. Καραβά
Επιστημονική ευθύνη και συντονισμός του προγράμματος
Επιστημονική υπεύθυνη: Β. Δενδρινού
Επιστημονική συνεργάτιδα: Ε. Καραβά
Συντονίστρια προγράμματος: Μ. Λεοντή (mleonti@enl.uoa.gr, tel. & fax: 210 7277804)
Μέλη ερευνητικής ομάδας: Μαρία Σταθοπούλου, Παρασκευή Μουστακίδου, Μαργαρίτα Λεοντή, Ξένια Δελίεζα, Τρισεύγενη Λιόντου
Πειραματικό σκέλος
Οι υποψήφιοι ΚΠΓ ανήκουν σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες, προέχονται από διάφορες περιοχές και εκπαιδευτικά περιβάλλοντα της Ελλάδας και διαφέρουν τόσο στο επίπεδο γραμματισμού, όσο και στον τύπο της προετοιμασίας που θα πραγματοποιήσουν για τις εξετάσεις ΚΠΓ.
Οι καθηγητές ΚΠΓ έχουν διαφορετικό προφίλ και ενδιαφέροντα, ενώ καλούνται να εφαρμόσουν το πρόγραμμα υπό διαφορετικές –ανά διδάσκοντα- συνθήκες και μέσα.
Ερευνητικό σκέλος
Θα διερευνηθούν η καταλληλότητα θεματικών πεδίων και θεμάτων των εξετάσεων Αγγλικής του ΚΠΓ για υποκείμενα με διαφορετικό προφίλ, η αποτελεσματικότητα συγκεκριμένων δοκιμασιών, καθώς και το επίπεδο δυσκολίας-ευκολίας δοκιμασιών διαφορετικών ενοτήτων. Επίσης, η έρευνα θα επικεντρωθεί στην αναζήτηση των  test-taking στρατηγικών που χρησιμοποιούν διαφορετικές ομάδες υποψηφίων, αλλά και στον καθορισμό εκείνων που απαιτούνται για την αποτελεσματική εκτέλεση των δοκιμασιών.
Ύλη και υλικό των μαθημάτων
Θα χρησιμοποιηθούν θέματα περασμένων εξετάσεων ΚΠΓ (past papers), με βάση τα οποία ο κάθε διδάσκων θα ετοιμάσει lesson plans.
Επίσης, οι υποψήφιοι θα καθοδηγούνται ώστε να είναι σε θέση να αναζητούν οι ίδιοι υλικό προετοιμασίας (self study), κυριώς για την κατανόηση γραπτού και προφορικού λόγου, χρήσιμο.
Πρόγραμμα μαθημάτων και εργασίες
Προβλέπεται:
-να διενεργηθούν κατατακτήρια τεστ, πριν την έναρξη των μαθημάτων, ώστε να καθοριστεί το επίπεδο γλωσσομάθειας των υποψηφίων
 -να προγραμματιστούν 12 εβδομάδες μαθημάτων, με 6 ώρες διδασκαλίας σε εβδομαδιαία βάση, καθώς και 2 mock exams
-να ανατίθεται κατ’οίκον εργασία στους υποψηφίους
-να επιστρέφονται στους υποψηφίους σχόλια και βαθμολογίες που αφορούν την εργασία τους τόσο στην τάξη, όσο και κατ’ οίκον, ενώ ταυτόχρονα θα κρατείται λεπτομερές αρχείο από τους διδάσκοντες
-να διατηρείται ημερολόγιο και αναλυτικές σημειώσεις από τους διδάσκοντες, καθ’όλη τη διάρκεια του προγράμματος
-να μοιραστούν ερωτηματολόγια του RCEL στους υποψηφίους και να ακολούθως να αποσταλούν συμπληρωμένα στην ερευνητική ομάδα
Τονίζεται ότι...
το πρόγραμμα είναι ταχύρρυθμο και έχει ως στόχο την προετοιμασία των υποψηφίων για τις εξετάσεις ΚΠΓ όσον αφορά την αναζήτηση του καλύτερου τρόπου αντιμετώπισης των θεμάτων, και δεν αποσκοπεί στη βελτίωση του επιπέδου γλωσσομάθειάς τους.

Εκπαιδευτικά Ιδρύματα που συμμετέχουν στο πρόγραμμα για το χρονικό διάστημα 2009-2010
34ο Δημοτικό Σχολείο Αθήνας
3ο Γυμνάσιο Χολαργού
32ο Γυμνάσιο Αθήνας
1ο Γενικό Λύκειο Κορυδαλλού
13ο Γενικό Λύκειο Πειραιά
15ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης
2ο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Θεσσαλονίκης
27ο Γενικό Λύκειο Θεσσαλονίκης
Πειραματικό Γυμνάσιο «Ζωσιμαία Σχολή» Ιωαννίνων
1ο Επαγγελματικό Λύκειο Έλους - Λακωνία
Γυμνάσιο Αφάντου – Ρόδος
Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθήνας
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας – Φλώρινα
ΤΕΙ Χαλκίδας
ΤΕΙ Κρήτης – Ηράκλειο

Ειδικά ερωτηματολόγια (κλειστού και ανοιχτού τύπου) σχεδιάστηκαν για την κάθε ενότητα των εξετάσεων (δηλ. κατανόηση προφορικού και γραπτού λόγου, παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου) ώστε να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με τις στρατηγικές που χρησιμοποιούν οι υποψήφιοι όταν καλούνται να ανταποκριθούν στις διάφορες γραπτές και προφορικές δοκιμασίες. Επιπλέον, μετά την διεξαγωγή των εξετάσεων, για τους μετέχοντες στα δυο πειραματικά προγράμματα προετοιμασίας, οργανώθηκαν συνεντεύξεις όπου οι ερωτηθέντες κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις της ερευνητικής ομάδας σχετικά με το βαθμό δυσκολίας των θεμάτων και με το ποιες στρατηγικές από αυτές που είχαν διδαχθεί συνέβαλλαν τελικά στην καλύτερη αντιμετώπισή της εξέτασης.

Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα της έρευνας επιβεβαιώνουν την ανάγκη για μια στρατηγικο-κεντρική προσέγγιση (strategy-based approach) στη προετοιμασία των υποψηφίων για τις εξετάσεις του ΚΠΓ. Κύριο μέλημα των καθηγητών που αναλαμβάνουν να προετοιμάσουν υποψηφίους για τις συγκεκριμένες εξετάσεις πρέπει να είναι πώς θα τους βοηθήσουν να επιλέγουν κάθε φορά τις κατάλληλες στρατηγικές χρήσης της γλώσσας.

Γενικά, κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική η μελέτη των στρατηγικών αντιμετώπισης των θεμάτων του ΚΠΓ αφού μετά την ολοκλήρωση της έρευνας, η ερευνητική ομάδα θα είναι σε θέση να παρουσιάσει εκείνες τις στρατηγικές που οδηγούν τελικά στην επιτυχία των υποψηφίων. Αυτές μπορούν να αξιοποιηθούν περαιτέρω σε  αναλυτικά προγράμματα προετοιμασίας για τις εξετάσεις του ΚΠΓ (exam syllabus), για υποστηρικτικές εκδόσεις προετοιμασίας καθώς και για την (αυτό)επιμόρφωση καθηγητών που προετοιμάζουν υποψήφιους του ΚΠΓ. Ειδικά για τους καθηγητές.